Skip to main content
  • 29 juni 2020

Het anarchisme ? Maar dat is OUD zeggen mensen, als je het beschroomd aanhaalt....

Nayako Sadashi

Het anarchisme? Maar dat is OUD zeggen mensen, als je het beschroomd aanhaalt. Als je kleur bekent, heel voorzichtig, heel timide. Het is een negentiende-eeuws fenomeen, zei een filosoof eens tegen mij. Het telt niet meer, het is achterhaald, opgeborgen, vergeten, zei een historicus eens tegen mij. 

Is dit een argument? Heeft men hier een punt? Wat mij betreft niet. Absoluut een onzinnige, belachelijke uitspraak. Ik vind persoonlijk The Cure wel een goede popband. Maar, het is niet van mijn tijd. Nou en...? Wie heeft gezegd, dat je alleen maar cultuur van je eigen generatie mag aanhalen? Je vindt The Cure goed of slecht, of ze nou vorig jaar zijn opgericht, of in 1930. 

Hetzelfde geldt voor het anarchisme. Er zit iets in dat een snaar raakt bij iemand als ik. Waarom? Dat valt moeilijk te zeggen. Veel stellingen van oude anarchisten zijn natuurlijk niet meer van toepassing op de huidige tijd, dat spreekt voor zich.. Bakoenin doet stellingnames die voor die tijd relevant waren en nu niet meer. Toch is de kern van zijn filosofische systeem nog toepasbaar op de huidige tijd. Het is binnen academische kringen misschien niet meer in. Het wordt gezien als stoffig, achterhaald, niet modieus. Dat kan best, maar daar heb ik niets mee van doen. Modes zeggen mij niets. Ik draag wat ik leuk vind, ik luister wat ik mooi vind, ik denk wat ik denk, met of zonder je mode. 

Bakoenin, Proudhon en Stirner ageerden tegen staat en kapitaal. Men verzette zich tegen kuddegedrag en men verzette zich tegen arbitraire autoriteit. Alle drie op hun eigen unieke manier. Veel mensen van mijn generatie verzetten zich ook tegen staat en kapitaal, maar in een andere context en op een andere manier. We verzetten ons tegen een democratie die een uitvloeisel is van het grote bedrijfsleven. We verzetten ons tegen de tirannieke bedrijven, waar we allemaal weleens door zijn uitgezogen. We verzetten ons tegen de huisjesmelkers die de huizenmarkt potdicht houden, waardoor niemand een huis heeft (zelfs brave mensen niet). We verzetten ons tegen de vernietiging van het milieu en dus tegen staat en kapitaal, want zowel de staat als het kapitaal wil de aarde tot de laatste druppel leeg zuigen. 

Ik ben in verzet, stilzwijgend, al jaren. En in dat verzet haal ik persoonlijk veel inspiratie uit denkers als Stirner. Zijn gedachtesysteem fundeert de legitimiteit van dat verzet. Hetzelfde geld voor Proudhon, maar ook Sartre inspireerde mij enorm (voor zover ik hem begreep, want ik ben ook maar een amateur/pseudo-intellectueel). Er zijn mensen geweest in het verleden, die dezelfde strijd aangingen. Van hen kunnen we dus wat leren. We kunnen het op zijn minst overwegen, allemaal. Baat het niet, dan schaadt het niet. 

Daarnaast, is anarchisme dood? zoals de historicus zei die ik sprak? Nee, het is niet eens dood...Op het internet is het waanzinnig groot. Anarchistische you-tubers trekken honderdduizenden viewers. Mijn site wordt ook meer gelezen dan ik aanvankelijk had verwacht. Verwijzingen naar Stirner en Bakoenin komen voor in moderne muziek. Rappers rommelen in hun clips met het (A) symbool. Er broeit wat. Vele mensen van mijn generatie weten wat anarchisme is en hebben er zelfs vrij genuanceerde meningen over. Voor of tegen, of iets ertussenin. Anarchisme is niet zo dood als het lijkt. Ik ken hele brave/nette mensen die zeggen dat ze niet meer stemmen en geen vertrouwen meer in 'de democratie'. hebben. Anarchisme is dood? Misschien is de SP wel meer dood dan het anarchisme, bijvoorbeeld. Al lijkt dit aan de buitenkant niet zo. Filmpjes van random anarchistische you-tubers, die een anarchistische niche verwoorden, trekken duizenden en duizenden views. Een of ander officieel SP filmpje trekt zestig views. Niet dat views alles zeggen, maar toch. Je kan dus niet zeggen dat 'het anarchisme' helemaal dood is. 

De filosoof in kwestie (ik noem zijn naam niet) wilde misschien dat het anarchisme van toen was. Hij is waarschijnlijk bang voor geweld, voor oorlog etc. Een herhaling van zetten. Ergens snap ik die angst. Maar ik denk niet dat deze angst legitiem is. Iemand als ik is bijvoorbeeld niet eens gewelddadig.  Ja, ik ben extreem egoïstisch, ik denk amoreel en ik ben geen pacifist. Maar dat wil nog niet zeggen dat ik dus een soort moordlustige maniak ben. De filosoof in kwestie weet dat er fricties zijn in Europa en hij is bang dat de boel uit de hand gaat lopen. Daarover kunnen we het later hebben.

Nayako Sadashi