Geluksmachine

We moeten maar eens af van het idee dat de overheid een geluksmachine is, meent kersvers premier Mark Rutte. Het is een van de fijnere uitspraken van Rutte, zo'n uitspraak die je haast automatisch verleidt tot instemmend geknik. Nee, natuurlijk, daar was de overheid nooit voor bedoeld. Maar wat bedoelt de liberale voorman daar nu eigenlijk precies mee? Ik kan me er wel iets bij voorstellen, bijvoorbeeld de glimlach op het gezicht van de villabewoner als de hypotheekrente-aftrek wordt bijgeschreven. Daar word je toch wel gelukkig van. Of de automobilist die nu gelegaliseerd 130 kilometer per uur mag rijden op de snelwegen om daarna in kleine cafeetjes ongestoord erop los te kunnen paffen. Schijnen ook heel veel mensen gelukkig van te worden. Sowieso was het regeerprogramma iets waar rechts Nederland zich de vingers bij zou aflikken. Dat duidt toch ook op een zeker euforisch gevoel, veroorzaakt door de overheid.

Toch zal Rutte dat wel niet bedoelen. De metafoor zal zich wel weer richten tegen de sociaal-economische klassen die op de een of andere manier ondersteuning van de overheid krijgen omdat ze het anders niet redden in de samenleving. Wat extra bijstand om een nieuwe koelkast te kunnen kopen. Een tegemoetkoming in de ziektenkosten, omdat je met een kleine beurs nu eenmaal niet zelf je heupoperatie kan betalen. Huurtoeslag, zelfde verhaal. Nu zou het uiteraard zo kunnen zijn dat mensen doordat ze wat steun krijgen bij het vervullen van hun eerste levensbehoeften, gelukkig worden. Ik denk dat ze eerder vooral opgelucht zullen zijn, wat toch weer net iets anders is, maar goed, stel dat ze het wagen er gelukkig van te worden: wat is daar dan toch op tegen? En waarom maken liberalen daar zo'n toer van? Dat calvinisten huiveren bij het woord 'geluk’ weten we, maar liberalen staan er toch eerder om bekend dat ze het goede leven weten te omhelzen.

Vluchtelingen worden ook graag weggezet als gelukszoekers. Schande! Je huis en haard verlaten om elders je geluk te beproeven. Het moet niet gekker worden. Dat willen Henk en Ingrid niet hebben. En als grenswacht Rutte vervolgens de grenzen potdicht gooit voor ‘gelukszoekers’ en daardoor Henk en Ingrid gelukkig maakt, is dat dan goed of fout? Het zijn verwarrende tijden. Rutte bedoelt waarschijnlijk dat mensen niet bij de pakken moeten gaan neerzitten en wachten tot de overheid iets voor hen regelt - ‘gelukkig’ maakt – maar zelf de mouwen opstropen en iets van hun leven maken. Maar als iemand uit pakweg Nigeria dat idee in praktijk brengt en daarbij enkele nationale grenzen overschrijdt, dan zit Rutte weer in de boom. Dat was dan ook weer niet de bedoeling. Het blijkt toch nog knap ingewikkeld, dat begrip ‘geluk’. Het zal toch geen linkse hobby zijn?